Samolot wielozadaniowy CSS-13

Autor:
Ilustrator:
Wydawnictwo:
ISBN:
Data wydania:
Seria:
Nr katalogowy:     
Format:
Cena:
Dariusz Karnas
Dariusz Karnas
Stratus
9788366549470
2020-04-13
Samolot po polsku MAXI
samolot 03
A4 paperback, 136 stron (136 w kolorze)
56.00 PLN

Samolotu wielozadaniowego CSS-13 nikomu raczej przedstawiać nie trzeba. To oczywiście polska licencyjna odmiana radzieckiego samolotu Po-2 czyli popularnego „Kukuruźnika”. Na temat tego samolotu powstało wiele monografii, w trym także w Polsce, natomiast pierwszego kompleksowego opracowania poświęconego jego licencyjnej odmianie jak dotąd nie było. Sytuacja uległa jednak zmianie, gdyż wyzwania tego pojął się Dariusz Karnas, zaś jego praca przybrała postać monografii wydanej nakładem Wydawnictwa Stratus.

Opracowanie ukazało się w ramach serii „Samolot po polsku MAXI” , co oznacza, iż mamy do czynienia z monografią mocno rozbudowaną, tak jak w przepadku nie tak dawno omawianej na naszych łamach pracy A. Glassa poświęconej samolotom szkolno  – łącznikowym RWD-8. Nawiązuje zresztą do tego szata graficzna okładki oraz układ książki. Ponieważ wydawnictwo powstało we współpracy z Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie, książkę poprzedza słowo wstępne zredagowane przez Dyrektora placówki oraz wiersz M. Włocha zainspirowany prozą K.I. Gałczyńskiego.

Książkę można podzielić na dwie części – historyczną i techniczną (i oczywiście modelarską). Pierwszy rozdział autor poświęcił historii samolotów CSS-13, prototypom, badaniom na ziemi i w locie. Bardzo wiele uwagi poświęcono różnicom konstrukcyjnym pomiędzy CSS-13 a jego pierwowzorem czyli Po-2. Różnic tych było naprawdę sporo, zaś dzięki temu opracowaniu możemy poznać je bardzo dokładnie. Omówione zostały także poszczególne wersje i odmiany, ponieważ poza wersją podstawową CSS-13 występował także w wersjach rolniczej i sanitarnej. Kolejne rozdziały traktujące o historii CSS-a poświęcono ich użyciu, a także samolotom, które po latach odrestaurowano, a dziś stanowią albo eksponaty muzealne, albo po przywróceniu do stanu lotnego są ozdobą imprez lotniczych. Oczywiście wszystko zostało pięknie zilustrowane przy pomocy kilkudziesięciu wysokiej zdjęć ukazujące samoloty w różnych sytuacjach. Zdjęcia te będą bardzo pomocne w budowie modeli a nawet lotniczych dioram. 

Część techniczna to przede wszystkim opis techniczny samolotu, potraktowany bardzo szczegółowo. Opisano wszystkie podzespoły płatowca, zaś w tabeli zawarto jego szczegółowe dane techniczne. Oczywiście w tym miejscu nie mogło zabraknąć planów samolotu. Są one opracowane przez autora publikacji, który już wcześniej dał się poznać jako doskonały fachowiec w tym zakresie. Plany opracowano dwóch najbardziej popularnych podziałkach czyli 1/72 i 1/48. Oczywiście uwzględniono poszczególne wersje i odmiany samolotu. Bardzo przydatny będzie także schemat różnic pomiędzy CSS-13 a jego radzieckim pierwowzorem. Ma on postać arkusza planów w podziałce 1/72, zaś wszelkie różnice zaznaczono na czerwono, co powinno ułatwić modelarzom wykonanie miniatury CSS-13 w oparciu o jakiś zestaw do budowy Po-2.

Plany to jednak nie wszystko, ponieważ kolejnych kilka stronic książki zawiera przedruki rysunków z dokumentacji technicznej. Ponad 20 rysunków ukazujących najdrobniejsze nawet szczegóły konstrukcji, co także powinno okazać się niezwykle pomocne i przydatne.

Jeżeli jednak komuś mało, od czego są istniejące do dziś egzemplarze. Kolejny bowiem ma tytuł „CSS-13 w detalach”. To zbiór kilkudziesięciu zdjęć ukazujących najdrobniejsze szczegóły konstrukcji samolotu i to nie tylko w wersji podstawowej.

 Zdjęcia wykonano samolotom stanowiącym zarówno egzemplarze muzealne a także samolotom latającym do chwili obecnej. Dla modelarza rzecz praktycznie bezcenna.

W tym rozdziale pokazano także różnorodność malowań, w jakich latały samoloty CSS-13 w czasach kiedy były powszechnie użytkowane. W sumie ponad 30 schematów malowania wykonanych także przez autora książki. Przedstawiają one zarówno egzemplarze samolotu używane w Polsce jak i za granicą. Za nimi gratka dla fanów dokumentów. Są nią przedruki dokumentów związanych z eksploatacją samolotu takich jak karta gwarancyjna, protokoły zdawczo – odbiorcze i temu podobne.


Książkę kończy ta oto piękna fotografia przedstawiająca „Ceesesa” w locie oraz zapowiedź kolejnego tomiku serii, który będzie poświęcony samolotowi szkolno treningowemu PZL TS-8 Bies. Podsumowując trzeba jasno powiedzieć sobie, że ta książka to kawał bardzo dobrze wykonanej pracy. Jest kompendium wiedzy na temat samolotu, o którym wydaje się, że wiadomo wszystko a tak na dobrą sprawę wiadomo niewiele.  Widać tu wyraźnie , że CSS-13 to nie to samo co Po-2. Powstało opracowanie, które jest wspaniałym uzupełnieniem bogatego przecież dorobku polskiej literatury lotniczej, zaś modelarze dysponując tym opracowaniem, nie muszą szukać dokumentacji do budowy modelu CSS-13 gdzie indziej. Tu jest bowiem wszystko. Wielkie gratulacje i wyrazy uznania dla autora publikacji. 

 

Dziękuję Wydawnictwu Stratus za przekazanie egzemplarza na potrzeby niniejszej publikacji.

Marcin "Marwaw" Wawrzynkowski

Partnerzy

           

 

Kluby modelarskie

 

 
       
                 
                 

 

DMC Firewall is developed by Dean Marshall Consultancy Ltd